Friday, 22 August 2014

พังผืดหลังผ่าตัดเสริมหน้าอกกับการจัดการอย่างถูกต้อง

กภ.จารุชา ตั้งไพบูลย์ทรัพย์ ( พี่แป้น )
คลินิกกายภาพบำบัดพีเฮชพี

      ถ้าอธิบายกันตามหลักสรีระวิทยาแล้วทุกครั้งทีเรามีบาดแผลเกิดขึ้นในร่างกาย  กลไกการรักษาตัวจะต้องสร้างพังผืดขึ้นมาเพื่อให้เนื้อเยื่อประสานกัน  นี่เป็นข้อดีของพังผืดเรียกว่าเป็น Healing process ของร่างกาย  และเมื่อมีสิ่งแปลกปลอมอยู่ในร่างกายก็จะมีการสร้างพังผืดมาพันรอบสิ่งนั้นเพื่อกำจัดออก นี่ก็เป็น Protective mechanism ของร่างกายเหมือนกันที่ต้องดูแลตัวเอง  แต่สิ่งที่เราใส่เข้าไปเป็นสิ่งที่เราต้องการมีไว้อยู่ไม่อยากให้พังผืดมาพันรอบ  หรือถ้ามีมาพันรอบก็อยากให้มันน้อยที่สุดหรืออย่าแข็งจนเราทนเก็บไว้ไม่ไหวต้องเอาออกจริงๆ


     การดูแลพังผืดให้นิ่มมีหลักการเดียวคือทำให้พังผืดมีความยืดหยุ่นและนุ่มลง  จึงจะอยู่ร่วมกันกับเราได้อย่างมีความสุขกันทั้ง 2 ฝ่าย การดูแลและจัดการพังผืดภายหลังผ่าตัดเสริมหน้าอกด้วยเทคนิคการนวดทางกายภาพบำบัด (ต่อไปจะขอเขียนสั้นๆ ว่า "การนวดหน้าอก" เพื่อการเข้าใจง่ายต่อผู้อ่าน) 

     การนวดหน้าอกที่ถูกต้องก็มีหลักการในการนวด  และในแต่ละคนมีอัตราการสร้างพังผืดไม่เท่ากัน  การเรียงตัวของเนื้อเยื่อเกี่ยวพันก็ไม่เหมือนกัน  บางคนเรียงตัวแบบร่างแห  หรือแบบขนาน  ก็ทำให้ความนุ่มของพังผืดต่างกัน ส่งผลให้ในบางคนถึงไม่นวดก็นิ่ม  แต่บางคนนวดก็ยังนิ่มได้ช้า  แต่โดยทั่วไปอัตราการสร้างพังผืดจะมากในช่วง 6 เดือน - 1 ปี  ดังนั้นการดูแลอย่างใส่ใจจะอยู่ในช่วง 6 เดือนแรก ซึ่งควรได้รับการประเมิณสภาพร่างกายอย่างถูกต้องจากนักกายภาพบำบัดที่มีความชำนาญก่อนทำการรักษา 
     
     ความสำคัญในการดูแลคือช่วงแรกภายหลังการผ่าตัดต้องให้การอักเสบลดลงเร็วที่สุด พังผืดที่เกิดจากกระบวนการซ่อมแซมจะได้มีน้อยๆ  ที่เหลือก็ทำให้พังผืดที่สร้างขึ้นจากการไม่ยอมรับถุงนิ่มลงเท่านั้น   แต่บางคนสร้างพังผืดน้อย  ก็มีแต่พังผืดจากการซ่อมแซมเท่านั้นถือว่าโชคดีค่ะ  นี่เป็นสาเหตุว่าทำไมบางคนไม่ต้องทำอะไรก็นุ่มถูกใจ

     แต่การนวดทางกายภาพบำบัด เป็นวิธีการทางการแพทย์และเป็นเทคนิคทางกายภาพบำบัด ไม่ใช่การนวดทั่วไป ไม่ใช่ว่าจะต้องแรงหรือต้องนานไว้ก่อน เพราะนั่นเป็นการกระตุ้นให้เนื้อเยื่อเกิดการบาดเจ็บ กระบวนการสร้างพังผืดจึงเร็วขึ้นและหดรัดแน่นขึ้น  ทุกครั้งที่เรานวดมือเราต้องสัมผัสให้ได้ว่าตรงไหนมีการยึดติดของพังผืดแล้วทำให้ถุงแผ่ออกไม่ได้เราก็ค่อยเลาะพังผืดตรงนั้นออก  บางคนที่ใช้แต่แรงอย่างเดียวนั้นทำให้เกิดกระบวนการอักเสบกลับมาใหม่อีก  ร่างกายก็ต้องกลับเข้าสู่กระบวนการ Healing process อีกพังผืดชุดใหม่จากตัวเราก็จะสร้างอีก  นี่ก็เป็นอีกเหตุผลว่านวดแล้วทำไมไม่นิ่มสักทีค่ะและอาจทำให้หน้าอกยิ่งแข็งและผิดรูปมายิ่งขึ้นค่ะ จนบางครั้งไม่สามารถแก้ไขได้