Friday, 22 August 2014

พังผืดหลังผ่าตัดเสริมหน้าอกกับการจัดการอย่างถูกต้อง

กภ.จารุชา ตั้งไพบูลย์ทรัพย์ ( พี่แป้น )
คลินิกกายภาพบำบัดพีเฮชพี

      ถ้าอธิบายกันตามหลักสรีระวิทยาแล้วทุกครั้งทีเรามีบาดแผลเกิดขึ้นในร่างกาย  กลไกการรักษาตัวจะต้องสร้างพังผืดขึ้นมาเพื่อให้เนื้อเยื่อประสานกัน  นี่เป็นข้อดีของพังผืดเรียกว่าเป็น Healing process ของร่างกาย  และเมื่อมีสิ่งแปลกปลอมอยู่ในร่างกายก็จะมีการสร้างพังผืดมาพันรอบสิ่งนั้นเพื่อกำจัดออก นี่ก็เป็น Protective mechanism ของร่างกายเหมือนกันที่ต้องดูแลตัวเอง  แต่สิ่งที่เราใส่เข้าไปเป็นสิ่งที่เราต้องการมีไว้อยู่ไม่อยากให้พังผืดมาพันรอบ  หรือถ้ามีมาพันรอบก็อยากให้มันน้อยที่สุดหรืออย่าแข็งจนเราทนเก็บไว้ไม่ไหวต้องเอาออกจริงๆ


     การดูแลพังผืดให้นิ่มมีหลักการเดียวคือทำให้พังผืดมีความยืดหยุ่นและนุ่มลง  จึงจะอยู่ร่วมกันกับเราได้อย่างมีความสุขกันทั้ง 2 ฝ่าย การดูแลและจัดการพังผืดภายหลังผ่าตัดเสริมหน้าอกด้วยเทคนิคการนวดทางกายภาพบำบัด (ต่อไปจะขอเขียนสั้นๆ ว่า "การนวดหน้าอก" เพื่อการเข้าใจง่ายต่อผู้อ่าน) 

     การนวดหน้าอกที่ถูกต้องก็มีหลักการในการนวด  และในแต่ละคนมีอัตราการสร้างพังผืดไม่เท่ากัน  การเรียงตัวของเนื้อเยื่อเกี่ยวพันก็ไม่เหมือนกัน  บางคนเรียงตัวแบบร่างแห  หรือแบบขนาน  ก็ทำให้ความนุ่มของพังผืดต่างกัน ส่งผลให้ในบางคนถึงไม่นวดก็นิ่ม  แต่บางคนนวดก็ยังนิ่มได้ช้า  แต่โดยทั่วไปอัตราการสร้างพังผืดจะมากในช่วง 6 เดือน - 1 ปี  ดังนั้นการดูแลอย่างใส่ใจจะอยู่ในช่วง 6 เดือนแรก ซึ่งควรได้รับการประเมิณสภาพร่างกายอย่างถูกต้องจากนักกายภาพบำบัดที่มีความชำนาญก่อนทำการรักษา 
     
     ความสำคัญในการดูแลคือช่วงแรกภายหลังการผ่าตัดต้องให้การอักเสบลดลงเร็วที่สุด พังผืดที่เกิดจากกระบวนการซ่อมแซมจะได้มีน้อยๆ  ที่เหลือก็ทำให้พังผืดที่สร้างขึ้นจากการไม่ยอมรับถุงนิ่มลงเท่านั้น   แต่บางคนสร้างพังผืดน้อย  ก็มีแต่พังผืดจากการซ่อมแซมเท่านั้นถือว่าโชคดีค่ะ  นี่เป็นสาเหตุว่าทำไมบางคนไม่ต้องทำอะไรก็นุ่มถูกใจ

     แต่การนวดทางกายภาพบำบัด เป็นวิธีการทางการแพทย์และเป็นเทคนิคทางกายภาพบำบัด ไม่ใช่การนวดทั่วไป ไม่ใช่ว่าจะต้องแรงหรือต้องนานไว้ก่อน เพราะนั่นเป็นการกระตุ้นให้เนื้อเยื่อเกิดการบาดเจ็บ กระบวนการสร้างพังผืดจึงเร็วขึ้นและหดรัดแน่นขึ้น  ทุกครั้งที่เรานวดมือเราต้องสัมผัสให้ได้ว่าตรงไหนมีการยึดติดของพังผืดแล้วทำให้ถุงแผ่ออกไม่ได้เราก็ค่อยเลาะพังผืดตรงนั้นออก  บางคนที่ใช้แต่แรงอย่างเดียวนั้นทำให้เกิดกระบวนการอักเสบกลับมาใหม่อีก  ร่างกายก็ต้องกลับเข้าสู่กระบวนการ Healing process อีกพังผืดชุดใหม่จากตัวเราก็จะสร้างอีก  นี่ก็เป็นอีกเหตุผลว่านวดแล้วทำไมไม่นิ่มสักทีค่ะและอาจทำให้หน้าอกยิ่งแข็งและผิดรูปมายิ่งขึ้นค่ะ จนบางครั้งไม่สามารถแก้ไขได้

Thursday, 21 August 2014

การนวดหน้าอกหลังผ่าตัดเสริมหน้าอก

ควรเริ่มต้นนวดหน้าอกเมื่อไหร่...?
                      
กภ.จารุชา ตั้งไพบูลย์ทรัพย์ ( พี่แป้น )
คลินิกกายภาพบำบัดพีเฮชพี

     การดูแลและจัดการพังผืดภายหลังผ่าตัดเสริมหน้าอกด้วยเทคนิคการนวดทางกายภาพบำบัด (ต่อไปจะขอเขียนสั้นๆ ว่า "การนวดหน้าอก" เพื่อการเข้าใจง่ายต่อผู้อ่าน) ในคนไข้ทุกคนจะมีความแตกต่างกันในเรื่องระยะเวลาและความแรงของการนวด  ในรายที่ตัดไหมแล้วเริ่มนวดทันที จะได้เปรียบกว่าการนวดเมื่อเริ่มมีอาการแข็งหรือตึงเกิดขึ้นแล้วค่ะ  แต่ถ้านวดแรงเกินก็อาจทำให้อักเสบได้ง่ายค่ะ ดังนั้นในการนวดสำหรับการตัดไหมแล้วในช่วงสัปดาห์แรก ช่วงนี้ยังมีการอักเสบอยู่บ้างในบางคนก็ยังบวมอยู่ เมื่อตัดไหมแล้วช่วงสัปดาห์นี้ให้ใช้ปุ้มนิ้วเซาะขอบรอบเต้านมเพื่อไม่ให้รอบเต้ามีพังพืดยึดติด  จากนั้นให้จับตัวถุงขยับให้มีการเคลื่อนไหวได้ทั้งเต้า โดยเฉพาะทรงสูงให้พยายามเน้นดันลงให้ถุงเคลื่อนตัวลงให้สุด ใช้เวลาไม่นานแค่รู้สึกไม่ค่อยตึง อย่าทำให้มากเกินไปเพราะอาจจะมีการอักเสบขึ้นมาได้ ถ้าสังเกตุว่าหลังนวดแล้วอุ่นๆให้วางแผ่นเย็นลดการอักเสบทันทีค่ะ

     
     เมื่อหลัง 1 สัปดาห์จากตัดไหมแล้วการอักเสบลดลงหมดแล้วการเจ็บจากการผ่าตัดหมดไปแล้ว  ถ้ายังมีการเจ็บในช่วงนี้อาจเกิดจาการรัดของพังพืด ( Fibrosis ) แล้วค่ะ (หน้าอกควรจะยุบบวมหมดแล้ว แต่ถ้าในช่วงนี้หน้าอกยังบวม ปวด อุ่นอยู่ แสดงว่ามีความผิดปกติเกิดขึ้น ควรกลับไปพบแพทย์ค่ะ) ในระยะนี้ให้เริ่มนวดเซาะขอบเหมือนเดิมและใช้ฝ่ามือและสันมือ นวดทั้งเต้าให้แรงขึ้นโดยเฉพาะฐานอกต้องนุ่มเพื่อให้อกคล้อยลงสวยงามมากขึ้น ภายหลังนวดถ้านุ่มดีแล้วไม่มีอาการคัดตึงมาก ให้ลองนอนคว่ำเพื่อให้ถุงแผ่ออกให้สุดค่ะ ความสำคัญอยู่ที่ต้องสังเกตุหน้าอกขณะนวดนะคะว่า บริเวณไหนมีการยึดติดของพังพืดก็พยายามยืดบริเวณนั้น และจัดแต่งทรงเวลานวดอยู่ตลอดที่นวดนะคะ ทรงจะได้สวยงามค่ะ


     การจัดเวลานวดนั้นควรนวดในช่วงเช้ากับก่อนนอนนะคะ เพราะช่วงตื่นนอนเช้าเป็นเวลาที่ตึงที่สุดค่ะ ส่วนก่อนนอนเราน่าจะมีเวลาที่สุด และในระหว่างวันให้นวดทุกครั้งที่มีอาการตึงรัด หรือเสียวแปล๊บเกิดขึ้น อาการเหล่านี้จะมีอยู่ในช่วงแรกเท่านั้นเมื่อเริ่มนิ่มมากแล้ว อาการตึงรัดจะน้อยลงเรื่อยๆ จนในที่สุดจะรู้สึกเหมือนเป็นเนื้อเราปกติไม่มีความรู้สึกของคนที่ทำหน้าอกมาเลยค่ะ